UYKU İLE İLİŞKİLİ SOLUNUM BOZUKLUKLARI
Prof. Dr. Derya KARADENİZ
Uyku ile ilişkili solunum bozuklukları, genellikle horlamaya eşlik eden solunum düzensizlikleri ile şekillenen hastalıklardır. Solunum düzensizliklerinin çeşidi, sayısı ve süresi hastalığın tipi ve şiddetini belirler.
Bu hastalıkların gece uykuda ortaya çıkması ve belirtilerinin sıradan ve kanıksanmış olması genellikle teşhiste gecikilmesine neden olur. Belirtileri birbirine çok benzemekle birlikte, tedavileri değişkenlik gösterir. Yaşamın her döneminde ortaya çıkabilir. Hayatı tehdit etmesi, gerek uykuda ani ölüm, gerekse uzun vadede, kalp, beyin damar hastalıkları, şişmanlık, diabet gibi hastalıkları tetiklemesi ve gerekse iş ve trafik kazalarına neden olması açısından tedavisi mutlaka gerekli hastalıklardır.
Tanılarında tüm gece uyku tetkiki (Polisomnografi) gereklidir. Bu tetkik ile aşağıda sıralan hastalıklardan hangisi olduğu yani tipi belirlenir. Hastalığın tipinin belirlenmesi çok önemlidir zira bu hastalıkların tedavileri farklılık gösterir. Uyku ile ilişkili solunum bozuklukları şunlardır:
Santral Uyku Apne Sendromları
Primer Santral Uyku Apnesi
Cheyne Stokes Solunum Paternine Bağlı Santral Uyku Apnesi
Yüksek-Rakım Periyodik Solunumuna Bağlı Santral Uyku Apnesi
Cheyne Stokes Dışındaki Tıbbi Durumlara Bağlı Santral Uyku Apnesi
İlaç veya Madde Kullanımına Bağlı Santral Uyku Apnesi
Süt Çocukluğu Çağı Primer Uyku Apnesi
Obstrüktif Uyku Apne Sendromları
Obstrüktif Uyku Apne, Erişkin tipi
Obstrüktif Uyku Apne, Çocuk tipi
Uyku ile İlişkili Hipoventilasyon/Hipoksemik Sendromlar
Uyku ile İlişkili Obstrüktif Olmayan Alveolar Hipoventilasyon
Konjenital Santral Alveolar Hipoventilasyon Sendromu
Tıbbi Durumlara Bağlı Uyku ile İlişkili Hipoventilasyon/Hipoksemi
Akciğer Parankimal veya Vasküler Patolojilerine Bağlı Uyku ile İlişkili Hipoventilasyon/Hipoksemi
Alt Solunum Yolu Obstrüksiyonuna Bağlı Uyku ile İlişkili Hipoventilasyon/Hipoksemi
Nöromusküler ve Göğüs Duvarı Bozukluklarına Bağlı Uyku ile İlişkili Hipoventilasyon/ Hipoksemi